Islandzki – podróż do przeszłości

Pamiętacie, jak parę lat temu ruch samolotowy w prawie całej Europie został całkowicie wstrzymany? A pomyśleć, że wszystko za sprawą niepozornej i nieco zapomnianej przez świat wyspy – Islandii. Znajdujący się na niej wulkan wzbudził niemałą sensację nie tylko ze względu na swoją humorzastość, ale również dość oryginalną nazwę. No bo kto spoza Islandii byłby w stanie szybko wypowiedzieć nazwę Eyjafjallajökull?

Chociaż trudnimy się głównie tłumaczeniami z i na język szwedzki i norweski, interesują nas też inne języki nordyckie. Jednym z najciekawszych jest chyba islandzki – prawdziwa skarbnica językowych zabytków.

Jeśli zastanawiacie się, jak Skandynawowie mówili tysiąc lat temu, dobrym pomysłem będzie wycieczka na Islandię. W IX wieku ta prawie całkowicie bezdrzewna wyspa została zasiedlona przez ówczesnych Norwegów.

Choć od tamtego czasu minęło już wiele stuleci, język używany na Islandii nie uległ zbyt wielu zmianom. W porównaniu do norweskiego czy szwedzkiego gramatyka islandzka jest znacznie bardziej skomplikowana. Zachowana została odmiana przez przypadki, która w szwedzkim, norweskim i duńskim już dawno zanikła. Cóż, islandzki to język, który na pewno nie zawiedzie nas różnorodnością swoich form.

Użytkownicy szwedzkiego, norweskiego i duńskiego bardzo chętnie wplatają do swojego słownictwa angielskie zapożyczenia. Islandczycy są w tej kwestii znacznie bardziej zachowawczy. Większość wynalazków współczesnego świata, których nazwy zazwyczaj funkcjonują w wersji angielskiej, na Islandii są tłumaczone na język rodzimy. Oto kilka przykładów:

www – veraldarvefurinn (dosłownie: światowa sieć)

biblioteka – bókasafn (dosłownie: zbiór książek)

teatr – leikhús (dosłownie: dom zabaw)

biuro – skrifstofa (dosłownie: domek do pisania)

paszport – vegabréf (dosłownie: list drogowy)

telefon – sími (dosłownie: długi sznur)

Czy enigmatyczna nazwa Eyjafjallajökull ma jakieś znaczenie? Oczywiście! Żeby zrozumieć, o co chodzi w tym dość długim słowie, warto rozłożyć je na czynniki pierwsze. Eyja to „wyspa“, fjalla – „góry“, a za słowem jökull kryje się „lodowiec“. Mamy więc do czynienia z „lodowcem na wyspiarskich górach“. Wulkan Eyjafjallajökull jest bowiem imiennikiem znanego islandzkiego lodowca.

A oto, jak należy wymawiać jego nazwę:

https://www.youtube.com/watch?v=4HXUws4uCMU